9 сәуір 2025 ж. «Әлеумет» диалог алаңында «Халықтың психологиялық әл‑ауқаты: сарапшылар көзқарасы» атты талқылау өтіп, еліміздегі психологиялық қызметтің қазіргі жай‑күйі мен оны жетілдіру тетіктері сөз болды. Басқосуға орталық мемлекеттік органдардың өкілдері, ғалымдар, зерттеу орталықтары мен тәжірибелі психологтар қатысты.
Іс‑шарада сөз сөйлеген Парламентаризм институтының сарапшысы Енлік Байназарова халықаралық тәжірибені саралай келе, Қазақстанда психологиялық қызметті реттейтін бірыңғай заңның жоқтығы қоғам үшін үлкен қауіп екенін атап өтті. Оның айтуынша, қазір нормалар шашыраңқы, қызмет сапасына жүйелі бақылау жоқ, ал халықты сапасыз әрі адал емес тәжірибеден қорғайтын нақты тетіктер қалыптаспаған.
«Бізге “Психологиялық көмек туралы” біртұтас заң қажет. Онда мамандарды даярлау стандарттары, міндетті сертификаттау, мемлекеттік реестр және супервизия тәртібі нақты жазылуы тиіс. Сонда ғана біліктілігі төмен мамандардан келетін қауіптің алдын аламыз», — деді сарапшы.
Байназарова сондай‑ақ психологиялық және психиатриялық көмекті нақты шектеуді, білім беру, денсаулық сақтау, әділет пен қорғаныс салаларында штаттық психологтардың болуын заңмен бекітуді ұсынды. Оның пікірінше, психологтардың кәсіби жауапкершілігін міндетті сақтандыру — тұтынушы құқығын қорғаудың ең сенімді жолы.
Талқылауға қатысқан Мәжіліс депутаты Айда Мусралимова бұл бастаманы қолдап, заң жобасын әзірлеу барысында сарапшылар қауымдастығымен тығыз жұмыс істейтінін жеткізді. «AMANAT» партиясының хатшысы Шолпан Каринова да қоғамдағы менталдық жүктеменің артуы биліктің шұғыл қимылын талап ететінін атап өтті.
Ғылым және жоғары білім министрлігінің өкілі Асқар Тойбаев жоғары оқу орындарында психология мамандығының оқу бағдарламасын күшейту қажет екенін айтса, «Өркен» ұлттық ғылыми‑практикалық институтының бас сарапшысы Элмира Әлиева балалардың психологиялық әл‑ауқатын қорғау үшін мектеп психологтарының мәртебесін арттыруды ұсынды.
Сарапшылардың ортақ пікіріне сүйенсек, психологиялық әл‑ауқат — жеке адамның ғана емес, тұтас қоғамның тұрақтылығының индикаторы. Сондықтан мемлекеттік құрылымдар, ғылыми орта және азаматтық сектор күш‑жігерін үйлестіріп, психологиялық сауаттылықты арттыру мен қолжетімді көмекті жолға қою — уақыт талабы.
Талқылау барысында әзірленген ұсыныстар алдағы уақытта «Психологиялық көмек туралы» заң жобасының өзегіне айналуы мүмкін.
