2020 жылы Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасы бойынша ҚР ПІБ жанындағы Материалдық-техникалық қамтамасыз ету басқармасының «Парламентаризм институты» шаруашылық жүргізу құқығында құрылды. Институттың негізгі мақсаты - қабылданатын заңдардың сапасын арттыру.
Парламентаризм институты депутаттарға заңнамаға өзгерістер енгізу қажеттілігінің ғылыми негіздемесін, жаңа нормаларды енгізуді, заң жобаларын әзірлеуді және қажеттілік бойынша қаржы-экономикалық есептерді дайындауды, сондай-ақ заңдарды іске асырудың ықтимал экономикалық, әлеуметтік, құқықтық, экологиялық салдарларының болжамдарын әзірлеуді қоса алғанда, олардың заңнамалық бастама құқығын іске асыруға жәрдемдеседі. Мұнда депутаттық корпуспен бірлесіп Үкіметтік нұсқаларға балама заңнамалық нормалар пысықталады. Бұл қабылданатын заңдарды сапалы пысықтауға ықпал ететін болады.
Қасым - Жомарт Тоқаев 2023 жылғы шілдеде Ұлттық құрылтайдың Түркістандағы «Әділетті Қазақстан - Адал Азамат» атты екінші отырысында сөйлеген сөзінде мемлекеттік саясатты сапалы сараптамалық-талдамалық сүйемелдеуді қамтамасыз етуге назар аударды. Президент шешім қабылдау барысында азаматтардың қоғамдық көңіл-күйі, тілектері мен ұсыныстары ескерілуі тиіс екенін атап өтті. Мемлекеттік басқарудың тиімділігі көбінесе аналитикалық қамтамасыз етудің сапасына байланысты. Мұның бәрі заңнамалық қызметке қатысты. Сондықтан Парламентаризм институты сарапшылар мен депутаттық корпус арасындағы «көпір» болуға, заң жобаларын әзірлеуге және талқылауға сарапшыларды, ғалымдарды, бизнес және салалық қауымдастықтар өкілдерін тартуға жәрдемдесуге тиіс.
Парламентаризм институтының миссиясы Қазақстан Республикасы Парламентінің өкілдік және заңнамалық рөлін күшейту арқылы парламентаризмді дамыту.
Қызметі: Қойылған миссияны іске асыру үшін Парламентаризм институты мынадай қызмет түрлерін жүзеге асырады:
• қолданыстағы заңдарға өзгерістер енгізу, жаңа нормаларды енгізу қажеттілігінің ғылыми негіздемесін, заң жобасының мәтінін әзірлеуді, егер заң жобасы мемлекеттік кірістерді қысқартуды немесе мемлекеттік шығыстарды ұлғайтуды көздейтін болса, заң қолданысының ықтимал экономикалық, әлеуметтік, заңдық, экологиялық салдарларының болжамдарын әзірлеуді, оларға статистикалық деректер келтіру керек болса қаржы-экономикалық есептеулер жүргізуді қоса алғанда, депутаттардың заң шығару бастамасы құқығын іске асыруына жәрдемдесу, сондай-ақ заң жобасын Мәжіліске енгізу үшін заңнамада талап етілетін басқа да материалдарды дайындау;
- мемлекеттік билік және жергілікті өзін-өзі басқару институттарын дамытудың құқықтық мәселелерін зерттеу;
- Мемлекеттік басқарудың тиімділігін арттырудың құқықтық тәсілдерін зерделеу;
• экономикалық және әлеуметтік салалардағы қатынастарды заңнамалық реттеуді дамыту бағыттарын айқындау;
- мемлекеттік және қоғамдық өмір саласын заңнамалық реттеуді, заңдарды іске асыру және құқықтық мониторинг тетігін оңтайландыру бойынша ұсыныстарды талдау және дайындау;
- қолданыстағы заңнаманың, оның ішінде депутаттардың ел өңірлері сапарларының қорытындылары бойынша алынған ақпарат бойынша тиімділігін талдау;
- қоғам қызметінің салалары мен өрістері бойынша қолданыстағы заңнаманы жетілдіру жөнінде ұсыныстар әзірлеу үшін қоғамда әлеуметтік және сараптамалық сауалдар жүргізу
• елде парламентаризмнің қалыптасуы мен дамуын, оның даму перспективаларын зерделеу;
- Қазақстан Республикасындағы заң шығару процесін және оған қатысушы субъектілердің қызметін осы процесті ұйымдастырудағы проблемалар мен олқылықтарды анықтау және заң шығару жұмысын жетілдіру жөнінде ғылыми негізделген ұсынымдарды әзірлеу мақсатында зерделеу;
- Қазақстан Республикасының Парламентінде қызметтің оң нысандары мен әдістерін анықтау және енгізу мақсатында дамыған шет елдердің парламенттері қызметінің тәжірибесін зерделеу;
• ұлттық заңнаманың Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкестігін зерделеу;
- Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін басқа мемлекеттермен салыстырмалы-құқықтық зерттеуді жүзеге асыру;
- отандық, шетелдік және халықаралық ұйымдармен, жоғары оқу орындарымен, ғалымдармен және мамандармен ғылыми байланыстарды, ақпарат алмасуды және бірлескен зерттеулерді, конференциялар мен кеңестерді жүзеге асыру.
Парламентаризм институты Заң жобалау қызметі мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия жұмысы аясында Қазақстан Республикасының Үкіметімен өзара іс-қимыл жасайды.
