Конституциялық Cотта Парламентаризм институтымен бірлесіп «Конституция: құқық үстемдігінің, азаматтық қоғамның және қазіргі мемлекеттің құндылықтарын іске асыру» тақырыбында Халықаралық ғылыми-практикалық конференция өтті.
Шараға Конституциялық Соттың судьялары, Парламент депутаттары, мемлекеттік органдардың, ғылыми және заң қоғамдастығының, ЕҚЫҰ-ның Астанадағы кеңсесінің өкілдері, сондай-ақ Германия, Финляндия, Швейцария, Өзбекстан және Қырғызстан мемлекеттерінің сарапшылары қатысты. Қатысушылар адам құқықтары мен бостандықтарын ілгерілетудегі конституциялық бақылаудың рөлі туралы пікір алмасты. Сөз сөйлегендердің қатарында Парламент Сенатының депутаты Аргынбекова Айнұр Серікпаевна және Мәжіліс депутаттары Магеррамов Маггерам Мамедович, Башимов Марат Советұлы мен Шапак Үнзила болып, олар талқыланған мәселелер бойынша өз көзқарастарын білдірді.
Басты назар мемлекет пен қоғамның тұрақты дамуын қамтамасыз ету контекстінде конституциялық сот төрелігін жетілдіруге аударылды. Халықаралық сарапшылар конституциялық бақылаудың өз тәсілдері мен үлгілерін ұсынды.
Конституциялық Соттың Төрағасы Эльвира Азимова өз сөзінде қатысушыларды алдағы Конституция күнімен құттықтап, көпжақты диалогтың маңыздылығын атап өтті. Ол конституциялық заңдылықты қамтамасыз ету – бұл барлық мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғалардың заң шығару және құқық қолдану аясындағы ортақ міндеті екенін атап өтті.
«Барлық мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдар осы бағытта жүйелі, жоспарлы және мақсатты түрде жұмыс істеуге тиіс. Бұл ретте азаматтардың қатысуы осы процеске өз ықпалын тигізеді. Сондықтан азаматтарымыздың құқықтық мәдениетінің жоғары деңгейі мемлекеттілікті нығайтуға, қауіпсіздік пен құқықтық тәртіпті сақтауға жәрдемдеседі», - деп айтты Азимова.
2024 жылғы тамыз айына Конституциялық Сотқа азаматтардан 7 мыңнан астам өтініш келіп түсті. Азаматтардың өтініштерін қарау қорытындысы бойынша 252 шешім қабылданды, оның ішінде 50 нормативтік қаулы заңдар мен заңға тәуелді актілердің нақты нормаларының Конституцияға сәйкестігін тексерудің мәні бойынша.
Парламентаризм Институтының директоры, заң ғылымдарының докторы САФИНОВ Қанатбек Бейсенбекұлы өзінің сөзінде Конституция тек құқықтық акт емес екенін, ол біздің қоғамымыздың тұрақтылығы мен өркендеуіне кепілдік беретін мемлекеттік құрылымымыздың негізі екенін атап өтті. Ол Қазақстанның негізгі Заңы елдің ұзақ мерзімді даму бағытын айқындайтын мызғымас құндылықтарды, соның ішінде халық билігі, теңдік, бірлік және заң үстемдігі қағидаттарын көрсететінін баса айтты.
Сарапшылардың айтуынша, конференция барысында әзірленген ұсынымдар елдегі құқық үстемдігін нығайтуға және конституциялық сот төрелігін одан әрі жетілдіруге бағытталған. Форумның қорытындысы ретінде мемлекет, қоғам және халықаралық сарапшылар арасындағы диалогтың маңыздылығы атап өтілді, бұл демократиялық құндылықтарды ілгерілету және заңның үстемдігін қамтамасыз ету үшін өте маңызды екенін көрсетті.
